صنعت گردشگری از دیدگاه اقتصاد

اقتصاد دانان از صنعت گردشگری به عنوان یک صنعت مولد سرمایه واشتغال زا نام می برند و توجه خاصی به این صنعت دارند لذا معتقدند توسعه صحیح گردشگری به لحاظ اقتصادی موجب افزایش ارز آوری می شود.صاحب نظران علم اقتصاد معتقدند اگر کشوری بتواند از پتانسیل ها استفاده کرده وچرخ های این صنعت را درکشورش به حرکت در آورد شاهد شکوفایی شگرفی درسطح اقتصاد کشور خواهند بود. تاثیر این صنعت از جهات مختلف قابل بررسی و مهم است که به تعدادی از این مولفه ها در زیر اشاره شده است:

– ورود ارز به کشور – اشتغال در بسیاری از زمینه ها – پویایی بازار خرده فروشی

– فعال شدن فرودگاه ها وسیستم های حمل ونقل – افزایش سرمایه گذاری

– افزایش تولیدات محلی و بومی وصنعتی (صنایع دستی ومحصولات فرهنگی )

– افزایش میزان سرمایه گذاری بخش خصوصی (هتل سازی وسایر خدمات مرتبط )

ورود هر توریست به کشور ما8 فرصت شغلی ایجاد می نماید و در آمدی به اندازه فروش 50 تا 100 بشکه نفت را به دنبال می آورد . از ابتدای سال 1381 تا کنون 1200 هزار نفر جهانگرد خارجی به ایران مسافرت نموده اند  که این رقم رشت 16 درصد را نسبت به سال گذشته نشان می دهد و نیز رشد 27 درصد را نسبت به 10 سال گذشته برای ایران به همراه داشته است . مقایسه ای تطبیقی نشان می دهد کشور همسایه ما ترکیه بیش از درآمد ایران از فروش نفت از صنعت جهانگردی کسب سود می نماید .به طوریکه این کشور در سال 1998 میلادی (1377 ) درآمدی بالغ بر  3/8 میلیارد دلار از صنعت جهانگردی کسب نموده و نیز 320 هزلر نفر از نیروی کار فعال و جوان خود را در این صنعت به کار گرفته است . تمامی این آمار و ارقام از گستردگی و عمق حیاتی این صنعت دارد و نیز نشانگر آن است که تنها جانشین درآمد صنعت نفت ˓ درآمد صنعت جهانگردی است .

 درآمد جاری

توسعه صنعت توریسم  به عنوان مهمترین بخش اقتصادی و ارز آور جهان در بین همه کشورها مد نظر بوده است و تبلیغات گسترده ˓ نشان از توجه دولت ها به درآمدهای این صنعت بزرگ است .توسعه زیر ساخت های گردشگری ˓ یکی از چالشهای مهم توسعه اقتصادی در دنیاست و رقابت کشورها در این عرصه هم اینک به یک ماراتن صنعتی تبدیل شده است . فراگیری ابعاد سرمایه گذاری و اشتغال زایی صنعت توریسم ˓یکی از ویژگی های این صنعت اقتصادی پایه است ˓ که علاوه بر زود بازده بودن ˓ ظرفیت های نا محدودی را نیز برای سرمایه گذاری ایجاد می کند .سازمان همکاری و توسعه جهانی را پس لز بانکداری دومین بخش خدمات در تجارت بین الملل معرفی کرده است . بر اساس آمار منتشره در سال 2000 میزان سرمایه گذاری در بخش گردشگری 701 میلیارد دلار یعنی معادل 9/4 درصد کل سرمایه گذاری جهان بوده است . این رقم تا سال 2010 به بیش از 1400 میلیارد دلار معادل 10/6 درصد کل سرمایه گذاری های جهانی رسید . بر اساس آمار منتشره تا سال 2010رشد صنعت توریسم 2/4 درصد و آمار گردشگران نیز به یک میلیارد نفر و درآمد جهانی این بخش به 736 میلیارد دلار افزایش یافت . اگر چه از نیمه سال 2011 و در طول سال 2012 صنعت گردشگری به دلیل بحران های مالی  در اروپا و آمریکا به شدت کاهش یافت ˓ اما این صنعت رتبه نخست درآمد زایی را برای کشورهای هدف همچنین به همراه داشته است .گستره جهانی صنعت جهانگردی باعث توسعه نوآوری های تکنولوژی ˓ جریان های سرمایه ای ˓ فرهنگ ˓ اطلاعات و افزایش درآمد ها و بهبود شرایط ارتباطات گردشگری در این کشورها شده است . در عصر حاضر که جهانگردی و شکوفایی اقتصادی صنعت توریسم به دغدغه مشترک جهانی تبدیل شده است ˓ کشور هایی موفق بودند که با ابتکار عمل و یافتن راه های جدید ˓ به نحو مطلوب از توانمندی های این بخش بهره برده اند . اکنون پس از رکود صنعت خودرو سازی ˓ از صنعت گردشگری به عنوان کلید توسعه برخی کشورها یاد می شود درآمد کلان این صنعت است در برخی کشور ها هم اینک جهانگردی را در اولویت دیگر برنامه های آنان قرار داده است .به گفته کارشناسان ˓ وابسته بودن 50 درصد تولید نا خالص برخی کشور های کوچک جهان و محسوس بودن درآمد برخی کشور های بزرگ از گردشگری می طلبد که در کشور ایران به عنوان یک خاستگاه بزرگ گردشگری آسیا با تمدن و تاریخ کهن بیش از پیش در این بخش سرمایه گذاری شود . در سال 2001 تعداد گردشگرانی که از مالزی دیدار کرده اند 12/7 میلیون نفر و درآمد ارزی ناشی از توریسم این کشور کم سابقه کوچک آسیایی 5/2 میلیارد دلار بوده است . تا سال 2006  تعداد گردشگران این کشور به 15 میلیون نفر رسید و درآمد ارزی آن از مرز 8 میلیارد دلار گذشت . در ایران با توجه به وجود قدمت تاریخی و تنوع جاذبه های گردشگری ˓ صنعت گردشگری می تواند به عنوان صنعتی پر درآمد برای کشور باشد . درآمد 1000 دلاری هر توریست برابر با 60 تا 70 بشکه نفت است و صنعت گردشگری می تواند جایگزین صنعت نفت شود . جهانگردی یک صنعت مادر است و در آمد های این صنعت تنها به یک گروه و افراد محدود تعلق نمی گیرد ˓ بلکه شبکه ای از چرخش اقتصادی را می تواند به همراه داشته باشد . توسعه صنعت گردشگری در دنیا در بخش های مختلف هتل داری ˓ هواپیمایی ˓ کشتیرانی ˓ حمل نقل ˓ مراکز اقامتی ˓ تفریحی و بخش خدمات غذایی موجب اشتغال مستقیم و غیر مستقیم فراوانی در جهان شده است . براساس گزارش شورای جهانگردی و مسافرت جهانی از هر 9 نفر کارمند و کارگر دنیا یک نفر در صنعت گردشگری مشغول است و تعداد این افراد در دنیا 212 میلیون نفر است گردشگری شاهرگ اقتصادی بسیاری از کشور هاست تا جایی که برخی از دولت ها تا 50 در صد از تولیدات ناخالص خود را وابسته به گردشگری می دانند .گردشگری و درآمد حاصل از آن ˓توزیع درآمدها را متعادل تر و روند عمران منطقه ای را تسریع و فعالیتهای اقتصادی کشور را متنوع می کند گردشگری باعث جذب سرمایه های سرگردان ˓ افزایش درآمد ملی و ارز آوری از دیگر مزیت های  شکوفایی بخش گردشگری است.  در حال حاضر گردشگری در جهان به دو شیوه کلاسیک و مدرن صورت می گیردکه گردشگری کلاسیک وسنتی در جاذبه های تاریخی رخ می دهد و گردشگری نوین نیز از سوی مراکز علمی ودانشگاهی به عنوان گردشگری علمی میزبانی می شود. یکی از مولفه های گردشگری نوین در جهان پرداختن به گردشگری علمی است و گردشگری علمی در زمینه صنعت توریسم در سطح دانشگاها و دست آوردهای علمی می تواند به صنعتی در آمد زا برای دانشگاها و مراکز علمی مبدل شود. بر اساس تعاریف جدید سازمان WOT ورد هر شخص خارجی به یک کشور ˓به عنوان مسافر قلمداد می شود ˓چرا که این افراد خارجی حتی اگر برای ترانزیت نیز سفر کنند برای خرید کالا و استفاده از هتل اقدام خواهند کرد .

به روز نبودن سیستم ناوگان حمل و نقل جاده ای ˓ کمبود امکانات زیر ساختی سیاحتی و زیارتی ˓ مشارکت نا کافی بخش خصوصی برای سرمایه گذاری ˓ عدم معرفی مطلوب پتانسیل ها و جاذبه های گردشگری ˓ نبود راهبرد مشخص در معرفی استعدادها و توانمندیها و عدم رشته آموزشی راهنمای گردشگری از موانع توسعه صنعت توریسم می باشد.