آنتی اسکالانت ماده ای شیمیایی و معمولا به صورت مایع می باشد، که نقش جلوگیری از تشکیل رسوب بر روی سطح غشای ممبران های اسمز معکوس را بر عهده دارد. برای این کار ساختار شیمیایی آنتی اسکالانت به گونه ای است، که با چسبیدن به ذرات آلاینده موجود در آب ورودی به سیستم تصفیه آب صنعتی، از تشکیل رسوبات ناشی از این مواد بر روی لایه های فیلتر ممبران تصفیه آب صنعتی جلوگیری می کند. آلاینده های جذب شده توسط آنتی اسکالانت همراه پساب از سیستم خارج می شوند. علاوه بر این آنتی اسکالانت در سیستم های شیرین سازی آب به روش تقطیر (MED) نیز کاربرد دارد.
اما به هر حال آنتی اسکالانت ها با توجه به ترکیب مواد تشکیل دهنده ای که دارند، هر کدام برای کاربردی و ممانعت از تشکیل رسوبات مشخصی کاربرد دارند. در این جا به صورت مختصر به بررسی این موارد می پردازیم.
کاربردهای آنتی اسکالانت های مختلف بر پایه مواد تشکیل دهنده
آنتی اسکالانت ها بر اساس مواد تشکیل دهنده در دو نوع آنتی اسکالانت فسفاته و پلیمری تولید می شوند، که هر کدام موارد استفاده مخصوص به خود را دارند.
1- آنتی اسکالانت پایه فسفاته
ترکیب شیمیایی این نوع از آنتی اسکالانت از دو گروه عاملی فسفاته و اسید کربوکسیلیک تشکیل شده است. آنتی اسکالانت های پایه فسفاته برای جلوگیری از تشکیل انواع رسوبات بر روی غشای ممبران مناسب می باشند. اما به دلیل وجود ترکیبات فسفر در ترکیب این نوع از آنتی اسکالانت، تجزیه آن به سختی انجام می شود و در صورت دفع بعد از سال ها در محیط باقی می ماند. به همین دلیل است که به دلیل محدودیت های مربوط به تخلیه فسفر در محیط در اغلب کشورها، استفاده از آنتی اسکالانت های پایه فسفاته کمتر شده است.
2- آنتی اسکالانت پایه پلیمری
ترکیبات پلیمری در این نوع از آنتی اسکالانت دارای وزن مولکولی بالایی می باشند و برای کنترل رسوبات کربنات و سولفات بسیار موثر هستند. مواد پلیمری موجود در این نوع از آنتی اسکالانت توسط انسان ساخته می شود، که از جمله آنها می توان به پلی اکریلیک اسید، اسید کربوکسیلیک، پلی مالئیک اسید، پلی فسفات ها و پلیمرهای آنیونی اشاره کرد. آنتی اسکالانت های پایه پلیمری با دوز تزریق پایین نیز دارای عملکرد قابل قبولی برای کنترل رسوبات می باشند.
موارد استفاده از آنتی اسکالانت بر مبنای مقدار PH محلول
بر اساس مقدار PH انواع آنتی اسکالانت اسیدی، قلیایی و خنثی تولید می شوند.
1- آنتی اسکالانت اسیدی
آنتی اسکالانت های اسیدی معمولا دارای مقدار PH زیر 3 می باشند. در ترکیب آنتی اسکالانت های اسیدی از مواد پلیمری یا فسفاته با PH اسیدی استفاده می شود. آنتی اسکالانت اسیدی در کنترل رسوبات کربنات کلسیم بسیار موثر می باشد. از جمله آنتی اسکالانت های اسیدی سایت abin.ir، می توان به آنتی اسکالانت های فلوکن 260 و آویستا VITEC 5000 اشاره کرد.
آنتی اسکالانت اسیدی فلوکن 260 برای کنترل انواع رسوبات قابل استفاده می باشد.
2- آنتی اسکالانت قلیایی: آنتی اسکالانت های قلیایی دارای مقدار pH قلیایی و وزن مخصوص بالایی می باشند. کاربرد آنتی اسکالانت های قلیایی برای آب هایی با میزان املاح و TDS بالا می باشد. آنتی اسکالانت قلیایی برای کنترل انواع رسوبات به خصوص رسوبات سولفاته انتخاب مناسبی می باشد. از جمله آنتی اسکالانت های قلیایی می توان به آنتی اسکالانت جنسیس اشاره کرد. آنتی اسکالانت های جنسیس با کدهای LF، LS و CAS دارای PH قلیایی می باشند.
آنتی اسکالانت جنسیس محلولی فسفاته با وزن مخصوص بالا می باشد، که برای کنترل طیف وسیعی از رسوبات معدنی موثر می باشد. هم چنین برای کنترل رسوبات فلزی مانند آهن، آلومینیوم و منگنز نیز می توان از آنتی اسکالانت جنسیس استفاده کرد.
3- آنتی اسکالانت خنثی: دسته ای دیگر از آنتی اسکالانت ها دارای PH اسیدی نزدیک به خنثی می باشند. محدوده PH این نوع آنتی اسکالانت بین 5.5 تا 6.5 می باشد. از جمله آنتی اسکالانت های خنثی می توان به آنتی اسکالانت های آویستا VITEC 5100 و 5300 اشاره کرد. آنتی اسکالانت های خنثی در دامنه وسیعی از PH برای کنترل رسوبات کاربرد دارند و با انواع ممبران سازگاری دارند.
بیشتر بخوانید: کربن اکتیو چیست؟
بهترین برندهای آنتی اسکالانت موجود در ایران
سه مورد زیر از پر استفاده ترین آنتی اسکالانت های موجود در بازار ایران می باشد.
- آنتی اسکالانت آویستا: آنتی اسکالانت آویستا در دستگاه های آب شیرین کن دریایی کاربردهای وسیعی دارد.
- آنتی اسکالانت جنسیس: برای کاهش رسوبات بر روی انواع غشای ممبران از آنتی اسکالانت جنسیس می توان استفاده کرد. آنتی اسکالانت جنسیس با انواع غشای ممبران سازگار می باشد و برای جلوگیری از تشکیل رسوبات آهن نیز موثر می باشد. علاوه بر سیستم های اسمز معکوس، آنتی اسکالانت جنسیس برای ممبران نانوفیلتراسیون نیز بهترین گزینه می باشد.
- آنتی اسکالانت فلوکن 260: آنتی اسکالانت فلوکن 260 یک محلول شیمیایی چند منظوره می باشد، که برای جلوگیری از تشکیل انواع رسوبات دارای عملکرد مناسبی می باشد. به همین دلیل فلوکن 260 طیف وسیعی از آب های خوراک را پوشش می دهد. آنتی اسکالانت فلوکن 260 برای جلوگیری از تشکیل رسوبات کلسیم کربنات، کلسیم سولفات، کلسیم کربنات، باریم سولفات، استرانسیوم سولفات، کلسیم فلوراید، کلسیم فسفات، سیلیس، آهن، فلزات سنگین، مواد آلی و گل و لای دارای عملکرد عالی؛ و برای جلوگیری از تشکیل رسوبات منیزیم هیدروکسید و برم دارای عملکرد مناسبی می باشد.