مشاغل حقوقی از حوزههای شغلی مهم جامعه هستند و تاثیر زیادی بر حفظ عدالت و امنیت اجتماعی دارند. به همین دلیل، همواره نیاز زیادی به استخدام فارغالتحصیلان رشته وکالت در شرکتها و سازمانهای مختلف وجود دارد. از آنجایی که وکالت یک حرفه تخصصی است، ورود به آن نیازمند کسب مدرک دانشگاهی و گذراندن مراحل مشخصی است که لازم است با آنها آشنایی داشته باشید. در این مقاله به بررسی شرایط ورود به شغل وکالت برای دانشجویان و فارغالتحصیلان این رشته میپردازیم.
معرفی شغل وکالت و انواع آن
وکالت به عنوان یکی از مشاغل حقوقی، همواره جایگاه و تاثیر مهمی در تمامی جوامع داشته است. شغل وکالت یک شغل تخصصی است که ورود به آن نیازمند گذراندن تحصیلات دانشگاهی در رشته حقوق، قبولی در آزمون وکالت، دریافت پروانه وکالت و سپری نمودن دوره کارآموزی وکالت است. وکیل شخصی است که در امور حقوقی به دیگران مشاوره میدهد و از حقوق آنها در دادگاه یا خارج از آن دفاع میکند. شغل وکالت انواع مختلفی دارد که بسته به حوزه تخصصی، نوع موکل، شهر محل فعالیت و شهرت وکیل میتواند متفاوت باشد.
در ادامه به معرفی چندین نوع شغل وکالت از جمله وکیل دادگستری، کارشناس حقوقی، داوری و مشاوره به صورت مختصر پرداخته شده است:
- وکیل دادگستری: شغل وکیل دادگستری بر ارائه خدمات حقوقی متنوعی از جمله تشخیص حقوقی، وکالت دادگستری برای دعاوی مختلف، تهیه و تنظیم اسناد قانونی، داوری، مشاوره حقوقی و غیره تمرکز دارد. وکلای دادگستری بر اساس قوانین و مقررات کانون وکلا و دادگستری، میتوانند از حقوق موکلان خود دفاع کنند.
- کارشناس حقوقی: کارشناس حقوقی یا مشاور حقوقی به افراد و شرکتها در پیشبرد امور حقوقی آنها کمک میکند. خدمات کارشناس حقوقی شامل مشاوره برای اخذ پروانه کسب، تصحیح اسناد رسمی، قراردادهای مختلف، اخذ تملکات و غیره میشود.
- داوری حقوقی: داوری نیز یک شغل حقوقی است که به برطرف نمودن خصومت توسط فرد غیر قاضی و بدون رعایت تشریفات رسمی گفته میشود. داور میتواند یک شخصیت حقیقی و یا حقوقی باشد.
- مشاوره حقوقی: مشاوران حقوقی به ارائه توصیهها و راهنماییهای تخصصی با توجه به خصوصیات موضوعات از جمله، مالی، ملکی و خانوادگی میپردازند. معمولا مشاوران دانش خوبی درباره رویههای قضایی، نظام مالی، سیاستهای حقوقی و غیره دارند.
درآمد شغل وکالت بسته به حوزه کاری، سابقه کار، شهر محل فعالیت و دیگر عوامل متفاوت خواهد بود. به طور مثال، حقوق پرداختی برای استخدام وکیل در بانک تهران با حقوق مورد نظر برای استخدام وکیل در سازمانهای یک شهر کوچک متفاوت است.
مراحل و نحوه ورود به حرفه وکالت
برای ورود به حرفه وکالت در ایران، شرایط مشخصی وجود دارد و میتوان گفت شرایط وکیل شدن زن با مرد چندان تفاوتی در این سیستم ندارد. در ادامه به بررسی شرایط لازم برای ورود به حرفه وکالت در ایران پرداختهایم.
گذراندن دوره تحصیلات مربوطه
اولین و اصلیترین شرط لازم برای ورود به حرفه وکالت، داشتن مدرک تحصیلی در رشته حقوق است. برای ورود به دانشگاه برای این رشته، نیاز به قبولی در کنکور انسانی دارید. بعد از دریافت مدرک کارشناسی حقوق، باید برای شرکت در آزمون وکالت ثبت نام کنید.
شرکت در آزمون وکالت
شرکت در آزمون کانون وکلا برای ورود به حرفه وکالت اجباری است. آزمون وکالت دو مرحلهای و شامل آزمون نوبت اول (تئوری) و آزمون نوبت دوم (عملی و دفاع پایان نامه) است. تمامی مطالب این آزمون پیرامون حقوق مدنی، کیفری، خانواده، تجاری، مالی و غیره هستند. برای آشنایی بیشتر با مواردی مانند اینکه برای وکیل شدن چه معدلی لازم است؟، جزئیات آزمون وکالت و نمونه سوالات آن و غیره، میتوانید بروشور شغلی وکالت را در اینترنت جستجو کرده و اطلاعات کاملتری درباره تمامی مراحل ورود به این حرفه کسب کنید.
عضویت در کانون وکلا
کانون وکلای دادگستری موسسهای است که وظیفه بررسی صلاحیت وکلای دادگستری را برعهده دارد و دادگاه انتظامی وکلا و دادسرای انتظامی وکلا از زیرمجموعههای آن هستند. پس از قبولی در آزمون وکالت، باید برای ورود به این حرفه، عضو کانون وکلا شوید.
کسب پروانه وکالت
پروانه وکالت سندی است که پس از بررسی صلاحیت، برای وکلای دادگستری صادر می شود. این پروانه، مجوزی جهت تدوین و تنظیم منشورهای قانونی شامل اظهارنامه و پاسخ به شکایتها از سوی وکیل است و از مدارک ضروری برای ورود به حرفه وکالت به شمار میآید.
گذراندن دوره کارآموزی
قبل از استخدام رسمی به عنوان یک وکیل، لازم است ابتدا یک دوره کارآموزی وکالت را در سازمانها و موسسات معتبر گذرانده و تجربه عملی مورد نیاز را کسب کنید.
ارتباط با ادارات دولتی
وکلا به طور مداوم برای انجام کار خود و دعاوی مختلف با ادارات دولتی در ارتباط هستند. افرادی که به تازگی وارد حرفه وکالت میشوند، باید با این ادارات دولتی ارتباط لازم را برقرار کنند.
ارتقای مهارتها و تواناییها
در نهایت، یک وکیل باید به طور مداوم، به ارتقای مهارتها و تواناییهای خود بپردازد. وکلا باید توانایی و مهارت بالایی در مواجهه با مشکلات حقوقی مشتریان داشته باشند. این تواناییها و مهارتها شامل مهارتهای حقوقی، مذاکره، داوری، تحلیل حقوقی، تحلیل موضوعی و استدلالهای مالی میشود.
محدودیتهای حرفه وکالت در ایران
در ایران، حرفه وکالت با محدودیتهای خاصی همراه است. به عنوان مثال، زنان وکیل نمیتوانند در بعضی از پروندههای خاص حضور داشته باشند. این محدودیتها معمولا به دلیل عقاید فرهنگی و دینی در کشور اعمال میشوند.
به طور خلاصه، ورود به حرفه وکالت در ایران بسته به شرایط مدرک تحصیلی، شرکت در آزمون وکالت، عضویت در کانون وکلا، صدور پروانه وکالت و بهرهمندی از تحصیلات حرفهای میتواند برای هر فردی با محدودیتهای کمتر یا بیشتری همراه باشد. به عنوان یک وکیل در ایران، باید تواناییها و مهارتهای خاصی داشته، قوانین را به خوبی بشناسید و بهترین خدمات را به مراجعان خود ارائه بدهید.
بدیهی است که وکالت در کشور ایران با محدودیتها و شرایط خاصی خصوصا برای زنان همراه است و رعایت قوانین و متعهد بودن به اصول حرفهای، از اصول اساسی وکالت در ایران محسوب میشود. به همین دلیل، این حرفه برای کسانی که دارای تیپ شخصیتی مناسب و علاقهمند به این حوزه شغلی هستند، نه تنها قابل دستیابی است، بلکه به رشد و توسعه فردی آنها نیز کمک میکند.
بازار کار وکالت در ایران
با توجه به نیاز روزافزون جامعه به خدمات حقوقی، بازار کار وکالت در ایران در حال رشد است. بخش بزرگی از این بازار کار به بخش خدمات حقوقی، شامل کارکنان دائمی در شرکتهای حقوقی، کارشناسان حقوقی و وکلای دادگستری مربوط میشود.
علاوه بر این، بخش خصوصی و دولتی نیز همیشه به دنبال وکلای مجرب و ماهر برای مشاوره و نظارت بر موضوعات حقوقی هستند. فعالیت در این حوزه، علاوه بر امکان کسب درآمد بالا، کسب جایگاه و احترام اجتماعی را نیز برای افراد به همراه خواهد داشت.
با وجود بازار کار مناسب این حرفه، رقابت بین وکلا بسیار زیاد است. به همین دلیل سوابق تحصیلی، مهارتها و تجربیات شما نقش مهمی در بدست آوردن فرصتهای شغلی این رشته دارند. همچنین، داشتن مهارتهای ارتباطی و روابط عمومی خوب و بهروز بودن دانش در زمینه مسائل حقوقی نیز در استخدام این حوزه حائز اهمیت هستند.
جمعبندی
در این مقاله به بررسی مراحل و نحوه ورود به حرفه وکالت پرداختیم. برای وکیل شدن در ایران، ابتدا باید در رشته حقوق تحصیل کرده و آزمون وکالت را قبول شوید. همچنین، باید عضو کانون وکلا شده و پروانه وکالت دریافت کرده باشید. اما معدل دقیقی که برای وکیل شدن لازم است، در قوانین و مقررات مربوط به وکالت در ایران ذکر نشده است.
به طور کلی، برای ورود به حرفه وکالت، باید شرایط خاصی را مطابق با قوانین و مقررات کانون وکلا داشته باشید. این شرایط شامل داشتن مدرک تحصیلی در رشته حقوق، مهارت و دانش حقوقی لازم، ویژگیهای حرفهای و اخلاقی لازم، قبول شدن در آزمون وکالت، عضویت در کانون وکلا و کسب پروانه وکالت است.