دیجیاگرام تکنولوژی، سبک زندگی، فرهنگی، سرگرمی
تقاضای زیادی برای استخدام مدیران پروژه (project manager) در سازمان‌های مختلف وجود دارد. گزارش مؤسسه مدیریت پروژه (Project Management Institute)، حاکی از آن است که تا سال 2030، به حدود 25 میلیون متخصص جدید در شغل مدیریت پروژه (project management) و کارشناس کنترل پروژه نیاز خواهد بود و در صورت کمبود در شغل مدیر پروژه، تا آن زمان حدود 345 میلیارد دلار از تولید ناخالص جهانی از دست خواهد رفت.
اگر دوست دارید با مردم تعامل داشته باشید و علاوه بر این، از ویژگی‌های رهبری و مدیریتی برخوردار هستید، می‌توانید با شرح وظایف مدیر پروژه و مزایای شغلی آن آشنا شده و به عنوان مدیر پروژه عمرانی، نفت و گاز، مکانیک و… مشغول به کار شوید و بر کار پیمانکار ها، مهندسین و سایر اعضای سازمان نظارت کنید. در ادامه، به جواب این سؤال می‌پردازیم که مدیر پروژه کیست و چه وظایفی دارد.
مدیر پروژه کیست؟
به عنوان یک کارجو در این حوزه، لازم است بدانید که مدیر پروژه کیست و دانش مدیریت پروژه (pmbok) شامل چه حوزه‌هایی است تا شانس استخدام خود را افزایش داده و از حقوق مناسبی بهره‌مند شوید. مشاهده آگهی های استخدام مدیر پروژه: https://jobvision.ir/jobs/collection/project-manager
مدیریت پروژه، یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین جنبه‌های هر کسب و کار است. شغل مدیریت پروژه، بر هنر برنامه‌ریزی و کنترل منابع برای دستیابی به اهداف و مقاصد خاص تمرکز دارد.
مدیریت پروژه دارای جنبه‌های زیادی بوده، اما هدف اصلی همیشه این است که تمام جوانب پروژه، به‌موقع، در چارچوب بودجه و با رعایت استاندارد‌های لازم تکمیل شوند.
مدیر پروژه، رهبر و مسئول پروژه است. او مسئول اطمینان از این است که همه ذینفعان در جریان پیشرفت پروژه هستند و هرگونه ریسک یا مشکل به سرعت مورد توجه قرار می‌گیرد.
مدیران پروژه باید درک خوبی از اصول و شیوه‌های مدیریت پروژه داشته باشند و بتواند آن‌ها را در پروژه‌های خاص اعمال کنند. همچنین، آن‌ها باید مهارت‌های ارتباطی خوبی داشته باشند؛ زیرا این موقعیت شغلی نیازمند کار با افراد با مهارت‌های مختلف است.
مدیریت پروژه، معمولاً یک شغل تمام‌وقت است و ممکن است توسط تیمی از هماهنگ‌کنندگان پروژه یا دستیاران پروژه پشتیبانی شود.
شرایط لازم برای ورود به حوزه مدیریت پروژه
داشتن مدارک تحصیلی مرتبط برای مدیران پروژه
برای اینکه وارد حوزه مدیریت پروژه شوید، باید حداقل مدرک لیسانس در یک زمینه مرتبط مانند مدیریت بازرگانی یا مهندسی داشته باشید.
مدارک تحصیلات تکمیلی مدیر پروژه
داشتن مدرک تحصیلات تکمیلی در مدیریت پروژه یا یک رشته مرتبط مفید است.
تأییدیه‌ها و گواهینامه‌های حرفه‌ای مدیریت پروژه
چندین تأییدیه و گواهینامه حرفه‌ای وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند تا مدیر پروژه شوید؛ مانند گواهینامه مدیریت پروژه حرفه‌ای (PMP) از مؤسسه مدیریت پروژه (PMI).
علاوه بر مدارک فوق، داشتن مهارت‌های حل مسأله، ارتباطی و سازمانی قوی نیز مؤثر هستند.
ویژگی‌هایی که شما را از سایر رقبا متمایز می‌کنند، مهارت‌های حل مسأله، ارتباطی و سازمانی هستند. داشتن این مهارت‌ها برای مدیران پروژه ضروری است؛ زیرا آن‌ها باید بتوانند به طور مؤثر مشکلاتی که در طول پروژه‌ها به وجود می‌آیند را حل کنند، با ذینفعان پروژه ارتباط برقرار کرده و پروژه‌ها را سازماندهی و در مسیر درست نگه دارند.
چه مهارت‌هایی برای یک مدیر پروژه موفق لازم هستند؟
یک مدیر پروژه برای موفقیت باید تعدادی مهارت داشته باشد. این مهارت‌ها عبارت‌اند از:
- توانایی رهبری و ایجاد انگیزه در تیم: یک مدیر پروژه موفق باید بتواند تیم خود را رهبری کرده و به اعضای تیم انگیزه دهد تا به بهترین نتایج دست یابند.
- مهارت‌های ارتباطی: مدیران پروژه باید بتوانند به طور مؤثر با همه ذینفعان ارتباط برقرار کنند تا اطمینان حاصل شود که همه در یک صفحه هستند.
- مهارت‌های سازمانی: یک مدیر پروژه باید بر مهارت‌های سازمانی تسلط داشته و برای نحوه اجرای پروژه برنامه‌ریزی خوبی داشته باشد.
- توانایی مدیریت استرس: مدیران پروژه باید بتوانند استرس خود را به خوبی مدیریت کنند.
- توانایی تصمیم‌گیری: یک مدیر پروژه خوب باید بتواند به سرعت تصمیم بگیرد تا پروژه عقب نیفتد.
این‌ها تنها بخشی از مهارت‌هایی هستند که یک مدیر پروژه موفق باید داشته باشد. در حالی که همه این مهارت‌ها کاملاً ضروری نیستند، اما داشتن آن‌ها برای موفقیت مهم است.
به طور کلی، موارد زیر در حوزه مدیریت پروژه اهمیت زیادی دارند:
- رهبری
- ارتباطات
- مهارت‌های سازمانی
- تصمیم‌گیری
- مدیریت استرس
- مدیریت تعارض
وظایف مدیران پروژه
یک مدیر پروژه، به طور روزانه مسئولیت طیف گسترده‌ای از وظایف و فعالیت‌ها را برعهده دارد. در عین حال، ابزار‌ها و سیستم‌هایی وجود دارند که می‌توانند به مدیران پروژه در انجام وظایف روزمره خود کمک کنند.
برنامه‌ریزی پروژه
مدیر پروژه، مسئول ایجاد طرح پروژه است. این وظیفه، شامل شناسایی اهداف و محدوده پروژه، زمان‌بندی و بودجه است. همچنین، مدیر پروژه نیاز به شناسایی منابع موردنیاز برای تکمیل پروژه و ایجاد یک برنامه مدیریت ریسک دارد.
برنامه‌ریزی و تخصیص منابع
یک مدیر پروژه، مسئولیت اطمینان از برخورداری پروژه از منابع لازم برای موفقیت را برعهده دارد. این وظیفه، شامل شناسایی و تهیه تجهیزات لازم است. علاوه بر این، مدیر پروژه باید اطمینان حاصل کند که اعضای تیم برای اجرای طرح پروژه به درستی آموزش دیده و آماده هستند.
زمان‌بندی
مدیران پروژه مسئول اطمینان از تکمیل به‌موقع پروژه هستند. آن‌ها وظیفه ایجاد برنامه زمان‌بندی پروژه و اطمینان از برآورده شدن تمام اهداف در زمان تعیین‌شده را برعهده دارند.
علاوه بر این، مدیر پروژه باید پیشرفت پروژه را تحت نظر داشته باشد و در صورت لزوم، برنامه زمان‌بندی را اصلاح کند.
مدیریت هزینه
مدیر پروژه، مسئول اطمینان از تکمیل پروژه در چارچوب بودجه است. برای انجام این وظیفه، ایجاد یک برنامه مدیریت هزینه و پیگیری تمام هزینه‌های پروژه ضروری است.
همچنین، مدیر پروژه نیاز به مذاکره با فروشندگان و تامین‌کنندگان برای دریافت بهترین قیمت را دارد.
مدیران پروژه، وظایف زیر را برای مدیریت هزینه برعهده دارند:
- محاسبه هزینه‌های ساعت کار، بودجه و صورتحساب‌ها
- محاسبه هزینه‌های پروژه
- محاسبه درآمد پروژه و حاشیه سود
مدیریت مالی
مدیر پروژه، مسئول اطمینان از موفقیت مالی یک پروژه است. او وظیفه ایجاد برنامه مالی، پیگیری درآمد‌ها و هزینه‌ها و مدیریت فاکتور‌ها و پرداخت‌های پروژه را برعهده دارد.
مدیران پروژه باید بر بودجه‌بندی پروژه نظارت داشته باشند و در صورت لزوم برنامه مالی را اصلاح کنند.
داشتن تعامل با ذینفعان پروژه
مدیران پروژه، مسئول تعامل با ذینفعان هستند و باید شناسایی ذینفعان پروژه، برقراری ارتباط و مدیریت انتظارات آن‌ها را به خوبی انجام دهند. مدیر پروژه باید اطمینان حاصل کند که ذینفعان از نتایج پروژه راضی هستند.
تضمین کیفیت
یک مدیر پروژه، مسئول اطمینان از رعایت تمام استاندارد‌های کیفیت پروژه است. برای انجام این کار، ایجاد یک برنامه تضمین و کنترل کیفیت و آزمایش تمام محصولات تحویلی پروژه ضروری است. افراد متخصص در این حوزه باید بر کیفیت پروژه نظارت داشته باشند و در صورت لزوم اقدامات اصلاحی را انجام دهند.
مدیریت ریسک
مدیران پروژه، مسئولیت شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک‌های پروژه را برعهده دارند. مدیریت ریسک، شامل ایجاد یک برنامه مدیریت ریسک و نظارت بر پروژه برای خطرات احتمالی است. لازم است که این افراد اقدامات اصلاحی را برای کاهش خطرات ناشی از ریسک‌های مختلف انجام دهند.
چگونه یک پروژه را سریع و مؤثر مدیریت کنیم؟
سازگاری با تغییرات تکنولوژیکی، ایجاد راه حل‌های نوآورانه و کار با تیم‌های فنی، روال روزانه یک مدیر پروژه هستند. مدیریت موفق پروژه‌های پیچیده و پیشرفته، مستلزم انتخاب روش کار مناسب است. Agile، Waterfall و Scrum، محبوب‌ترین روش‌های توسعه پروژه هستند که محبوبیت زیادی در این حوزه دارند. لازم است که تفاوت‌های بین این روش‌ها را درک کنید و بدانید که چرا هر کدام از این متدولوژی‌ها توسط مدیران پروژه انتخاب می‌شوند.
چابک (Agile)
متدولوژی چابک به این معنی است که کار تیم‌ها به اصطلاح «اسپرینت» می‌شوند؛ یعنی چرخه‌های کوتاه و تکراری که طی آن‌ها افراد در مرحله خاصی از پروژه (طراحی، توسعه، آزمایش، انتشار یا بازخورد) کار می‌کنند. پس از هر اسپرینت، سرعت و پیشرفت ارزیابی شده و برنامه برای چرخه بعدی تنظیم می‌شود. رویکرد انعطاف‌پذیر مدیریت پروژه چابک اجازه می‌دهد تا پروژه به طور مداوم اصلاح شود تا به بهترین نحو با نیاز‌های مشتری و انتظارات کاربران نهایی مطابقت داشته باشد.
آبشار (Waterfall)
متدولوژی آبشار، یک روش کلاسیک مدیریت پروژه است. بزرگ‌ترین مزیت این روش، ساختار شفاف آن است. در این متدولوژی، پروژه به فاز‌های اجرایی تقسیم می‌شود. فاز‌ها، شامل تجزیه و تحلیل نیاز‌ها، طراحی و آزمایش، اجرا و نگهداری هستند که باید پشت سر هم و بر اساس یک الگوی خاص اجرا شوند. به دلیل انعطاف‌پذیری محدود متدولوژی آبشار، این روش اغلب با روش‌های دیگری ترکیب می‌شود و فضای بیشتری برای اصلاح و بهبود پروژه فراهم می‌کند.
اسکرام (Scrum)
اسکرام، یکی از روش‌های پیاده‌سازی متدولوژی Agile است. هر یک از مراحل، با یک جلسه برنامه‌ریزی شروع می‌شود که طی آن تیم در مورد کار بیشتر تصمیم می‌گیرد. همانطورکه ذکر شد، فلسفه اسکرام بر مبنای روش چابک بنا شده و در حل مسائل پیچیده و مشکلاتی که دانش ما نسبت به آن‌ها ناقص است، کاربرد زیادی دارد.
در این نوع از مشکلات، نیازمندی‌های اولیه پروژه در رأس کار قرار گرفته و پس از آن، می‌توان با کسب بازخورد از مخاطبان و مشتری‌ها، رویکرد پروژه را اصلاح کرد.
جمع‌بندی
امروزه، تکمیل موفقیت‌آمیز یک پروژه پیچیده بدون حضور شخصی که بر هر مرحله از پروژه نظارت داشته باشد، دشوار است. از شناخت نیاز‌های مشتری تا درک شایستگی‌های فردی اعضای تیم و دستیابی به اهداف سازمانی، همگی تا حد زیادی متکی به مدیر پروژه هستند. یک مدیر پروژه، فردی سازگار و هدف‌گرا بوده که از اشتیاق، خلاقیت و مهارت‌های اعضای تیم برای تکمیل پروژه‌های مختلف استفاده می‌کند.
موفقیت در شغل مدیر پروژه، مستلزم درک ویژگی‌های صنعت، آگاهی از آخرین روند‌های بازار و ترجیحات مصرف‌کننده است. برای مدیریت پروژه، شناخت ابزار‌های مورد استفاده و داشتن تخصص در فناوری‌های خاص اهمیت زیادی دارند. کارجویان در این حوزه، باید بدانند که مدیر پروژه کیست و چه وظایفی را برعهده دارد تا بتوانند در این حوزه موفق شوند.
