دیجیاگرام تکنولوژی، سبک زندگی، فرهنگی، سرگرمی
سندروم تخمدان پلی کیستیک یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در بین زنان است. بیماری که می‌تواند در صورت عدم پیگیری و درمان عواقب خطرناکی برای فرد به همراه داشته باشد و منجر به بروز عارضه‌های جدی‌تری شود. سندروم تخمدان پلی کیستیک همان تنبلی تخمدان‌ها است. تنبلی که عملکرد طبیعی تخمدان‌ها را مختل می‌کند و این موضوع می‌تواند بر تمام چرخه طبیعی بدن زنان تاثیر بگذارد. این بیماری به عنوان یکی از اختلالات سیستم غدد درون ریز شناخته می‌شود. بیماری که در طی آن کیسه‌های کوچک پر از مایعی بر روی تخمدان‌ها تجمع می‌کنند. ما در این مطلب قصد داریم که بیشتر در مورد این بیماری صحبت کنیم و ببینیم که تنبلی تخمدان چه نقشی در بروز بیماری‌های عروقی دارد. همراه ما باشید.
سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
سندروم تخمدان پلی کیستیک(Polycystic ovary syndrome) که در دنیای پزشکی به آن استین لونتال گفته می‌شود و در بین عموم با عنوان تنبلی تخمدان شناخته شده یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مرتبط با سیستم غدد درون ریز در بین زنان است. PCOS مخفف سندرم تخمدان پلی کیستیک است.
در تنبلی تخمدان همان طور که از نامش مشخص است تخمدان‌ها عملکرد دقیق و درستی ندارند. در این بیماری کیست‌های زیادی که پر از مایع هستند بر روی تخمدان‌ها رشد می‌کنند و امکان گسترش پیدا کردن هم دارند. با اینکه اغلب اوقات این کیست‌ها خطرناک نیستند اما می‌توانند باعث بروز عدم تعادل در وضعیت هورمونی فرد شوند.
اکثرا هم این بیماری و سندرم شایع با بهم ریختگی چرخه قاعدگی، افزایش سطح هورمون جنسی، رشد موهای زائد، چاقی غیرقابل کنترل و آکنه همراه است.
از آن جایی که این سندرم سد راه تولید طبیعی تخمدان‌ها شده به عنوان یکی از شایع‌ترین علل ناباروری در بین زنان شناخته می‌شود. از طرفی زنان مبتلا به این سندرم که باردار می‌شوند در خطر از دست دادن جنین، دیابت دوران بارداری، فشار خون بالا و زایمان زودرس قرار دارند.
پس PCOS یک سندرم یا گروهی از علائم بوده که بر تخمدان‌ها و روند تخمک‌گذاری تاثیر می‌گذارد و دارای چند ویژگی اصلی است:
- رشد کیست بر روی تخمدان‌ها
- پریودها و دوران قاعدگی نامنظم یا از دست رفته
- عدم تعادل سطح هورمونی و بالا رفتن میزان هورمون استروژن
انواع مختلف سندرم تخمدان پلی کیستیک
به طور کلی در دنیای پزشکی 4 مدل تنبلی تخمدان داریم که عبارت هستند از:
- سندرم تخمدان پلی کیستیک التهابی
- سندرم تخمدان پلی کیستیک با علت پنهان
- سندرم تخمدان پلی کیستیک ناشی از قرص
- سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاوم به انسولین
اگر می‌خواهید با هر کدام از این مدل‌ها بیشتر آشنا شوید می‌توانید سری به وبلاگ درمانکده بزنید.
علت بروز سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟
علت بروز بیماری تنبلی تخمدان هنوز نامشخص است. با این حال متخصصین بر این باور هستند که میزان بالای هورمون مردانه در زنان مانع از تولید هورمون‌های تخمدان‌ها و روند تخمک سازی شده که همین می‌تواند چرخه طبیعی بدن زنان را مختل کند. از طرفی ژنتیک، مقاومت نسبت به انسولین و التهاب همگی با تولید بیش از اندازه آندروژن(هورمون مردانه) مرتبط هستند.
محققین بر این باور هستند که این سندرم می‌تواند در یک خانواده از یک فرد به فرد دیگر برسد و کاملا ژنتیکی باشد.
همچنین بیش از 70 درصد زنان مبتلا به این سندرم مقاومت به انسولین دارند. این یعنی سلول‌های آن‌ها به درستی قادر به استفاده از انسولین نیستند. وقتی که سلول‌ها نمی‌توانند انسولین کافی دریافت کنند بدن خودش شروع به تولید انسولین کرده و این انسولین اضافی می‌تواند احتمال تولید هورمون‌های مردانه را بیشتر کند.
با علائم و نشانه‌های سندرم تخمدان پلی کیستیک آشنا شوید
برخی از زنان به محض شروع اولین دوره قاعدگی علائم این سندرم را مشاهده می‌کنند. اما برای برخی دیگر تشخیص بیماری به این سرعت نیست. در ادامه برخی از رایج‌ترین علائم این بیماری را بررسی می‌کنیم:
- ناباروری
- خستگی
- قاعدگی نامنظم
- استرس و فشار خون بالا
- آکنه
- پوست چرب
- شوره سر
- مقاومت به انسولین
- درد لگن
- دیابت نوع 2
- افسردگی
- مشکلات اضافه وزن یا کاهش وزن
- کاهش میل جنسی
- رشد موهای زائد
- و…
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
گفتیم که علت مشخصی برای این بیماری وجود ندارد و تشخیص آن هم همیشه به سادگی انجام نمی‌شود. به طور کلی پیشنهاد ما به شما این است که به محض دیدن علائم اولیه‌ای مانند نامنظم بودن چرخه پریود و یا افزایش وزن به یک دکتر زنان مراجعه کنید. در این زمینه می‌توانید از دکتر زنان درمانکده هم کمک بگیرید.
عوارض بیماری تنبلی تخمدان
این بیماری عوارض بسیاری دارد و می‌تواند علتی برای بروز بیماری‌های دیگر باشد. از جمله کلسترول بالا، بیماری‌های کبدی، فشار خون بالا، سرطان آندومتر و بیماری‌های قلبی و عروقی.
بیماری‌های قلبی و عروقی در دوران بارداری افرادی که مبتلا به PCOS هستند بسیار رایج است. قلب ضعیف یا بزرگ شده، لخته شدن خون در عروق، فشار خون بالای دوران بارداری و… از جمله عوارض PCOS در زمینه بیماری‌های عروقی است. به علاوه اینکه زنانی که در سنین بالاتر درگیر این سندرم می‌شوند بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی و عروقی قرار دارند.
تشخیص سندروم تنبلی تخمدان
همان طور که گفتیم این بیماری همیشه هم به سادگی قابل تشخیص نیست. اما به طور کلی متخصص غدد یا دکتر زنان می‌تواند با بررسی و معاینه اولیه و با تکیه بر برخی از آزمایش‌ها این بیماری را تشخیص دهد. همچنین اگر که یکی دو مورد از ویژگی‌های سندرم PCOS را داشته باشید قطعا درگیر این بیماری هستید. ویژگی‌های این بیماری را بالاتر نام بردیم.
همچنین هیچ آزمایشی به تنهایی نمی‌تواند تعیین کننده وجود این بیماری در فرد باشد. در نتیجه همان طور که گفتیم معاینه اولیه، بررسی سابقه بیماری‌ها و بررسی علائم PCOS می‌تواند به تشخیص کمک کند. همچنین ممکن است معاینه‌های فیزیکی از جمله معاینه لگنی به منظور پیدا کردن علائم صورت بگیرد. برخی از آزمایش‌هایی که به درخواست پزشک و به منظور بررسی دقیق‌تر علائم درخواست می‌شود شامل آزمایش خون و سونوگرافی هستند.
درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک
متاسفانه هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. متدها و راه‌کارهای درمانی تنها به کاهش علائم و به منظور جلوگیری از پیشرفت آن‌ها به شما کمک می‌کنند. همچنین وضعیت و تصمیم به باردار شدن فرد هم در انتخاب متدهای درمانی موثر هستند. گزینه‌های درمانی که در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارت هستند از:
- دارو درمانی
- آی وی اف
- جراحی
- لاپاراسکوپی
- اوفورکتومی
- هیسترکتومی
- آسپیراسیون کیست‌ها
- درمان‌های خانگی
درمان‌های خانگی نقش بسزایی در کنترل بیماری و کاهش علائم آن دارند. وقتی از درمان‌های خانگی صحبت می‌کنیم منظورمان دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم، تغییر سبک زندگی، ورزش کردن و مدیریت وزن است.
به این نکته دقت کنید که کاهش وزن به منظم کردن چرخه قاعدگی کمک کرده و همچنین علائم بیماری PCOS را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. به علاوه اینکه کاهش وزن منجر به کاهش سطح انسولین، کاهش میزان کلسترول و کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود.
سخن پایانی
سندروم تخمدان پلی کیستیک به راحتی می‌تواند چرخه قاعدگی و وضعیت بارداری زنان را دچار عدم تعادل و بی نظمی کند. به علاوه اینکه سطح بالای هورمون مردانه در زنان علائم ناخواسته‌ای همچون رویش موهای زائد را به همراه دارد. تغییر سبک زندگی اولین پیشنهادی بوده که پزشک‌تان به شما می‌دهد. به علاوه اینکه کاهش وزن می‌تواند تاثیر موثری در کم کردن علائم داشته باشد. دارو درمانی و جراحی تنها راه‌های جایگزینی هستند که پزشکان در صورت جواب ندادن متدهای اولیه‌ای مانند تغییر سبک زندگی به سراغ آن می‌روند.
